Çiftliklerde Şap Hastalığına Karşı Alınacak Önlemler ve Korunma Yolları
Şap Hastalığı (Foot and Mouth Disease – FMD), büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda yüksek bulaşıcılığa sahip viral bir enfeksiyondur. Süt ve et üretiminde ciddi verim kayıplarına yol açar, aynı zamanda ülke hayvancılığında ekonomik zararlara neden olur.
Bu nedenle, büyükbaş hayvan çiftliklerinde şap hastalığına karşı önleyici tedbirlerin alınması ve biyogüvenlik uygulamalarının titizlikle yürütülmesi büyük önem taşır.
Şap Hastalığı Nedir?
Şap hastalığı, Picornaviridae ailesine ait bir virüsün neden olduğu, tırnaklı hayvanlarda görülen bulaşıcı bir enfeksiyondur.
Virüs; tükürük, süt, idrar, dışkı, yem, ekipman ve taşıyıcı insanlar aracılığıyla kolaylıkla yayılır.
Hastalığın başlıca belirtileri:
- Ağız, dudak ve dilde su kabarcıkları (veziküller)
- Ayak ve tırnak aralarında yaralar
- Yüksek ateş, iştahsızlık, süt veriminde azalma
- Zayıflama ve hareket kısıtlılığıdır.
Şap Hastalığına Karşı Alınması Gereken Temel Önlemler
1. Düzenli Aşılama Programı
- Şap hastalığına karşı en etkili korunma yöntemi düzenli aşılamadır.
- Tarım ve Orman Bakanlığı’nın belirlediği takvime göre, yılda iki kez (ilkbahar ve sonbahar aylarında) aşılama yapılmalıdır.
- Yeni alınan hayvanlar sürüye katılmadan önce aşı geçmişi kontrol edilmelidir.
2. Hayvan Giriş-Çıkış Kontrolleri
- Çiftliğe dışarıdan gelen her hayvan, en az 21 gün karantina altında gözlemlenmelidir.
- Şüpheli ya da hasta hayvanlar sürüyle temas ettirilmemelidir.
- Farklı çiftliklerden gelen araç ve personel için dezenfeksiyon zorunluluğu uygulanmalıdır.
3. Biyogüvenlik ve Ziyaretçi Kontrolü
- Çiftlik sahasına girişler izinli ve kayıtlı olarak yapılmalıdır.
- Zorunlu ziyaretlerde tek kullanımlık koruyucu kıyafet ve çizme kullanılmalı, girişlerde dezenfektan paspasları bulundurulmalıdır.
- Barınaklar, yemlik ve suluklar düzenli şekilde dezenfekte edilmelidir.
4. Hijyen ve Dezenfeksiyon Uygulamaları
- Günlük temizlik ve haftalık dezenfeksiyon programı oluşturulmalıdır.
- Şap virüsü çevre koşullarına dayanıklı olduğundan, araçlar, ekipmanlar ve yem depoları sık sık temizlenmelidir.
- Sodyum hidroksit (NaOH) veya sodyum karbonat (Na₂CO₃) içeren dezenfektanlar kullanılabilir.
5. Yem ve Su Kaynaklarının Güvenliği
- Yemler temiz, kuru ve kapalı alanlarda saklanmalıdır.
- Su kaynakları, dışarıdan kontamine olabilecek akarsularla karışmamalıdır.
- Ortak otlak ve meralarda hasta hayvan kalıntılarından uzak durulmalıdır.
Şap Salgını Durumunda Yapılması Gerekenler
- Hastalık belirtisi gösteren hayvan derhal izole edilmeli ve yetkili veteriner hekime bildirilmelidir.
- Tüm hayvan hareketleri durdurularak karantina uygulanmalıdır.
- Çiftlik çevresi ve ekipmanlar acil dezenfeksiyondan geçirilmelidir.
- Komşu işletmeler bilgilendirilmeli ve olası bulaşma noktaları kontrol altına alınmalıdır.
Sonuç
Şap hastalığı, hayvancılık işletmeleri için ciddi ekonomik ve üretimsel kayıplara yol açan bir tehdit unsurudur.
Ancak düzenli aşılama, güçlü biyogüvenlik uygulamaları ve hijyen disiplinine bağlı kalınmasıyla bu risk minimuma indirilebilir.
Unutulmamalıdır ki;
Sağlıklı üretimin temeli, koruyucu önlem bilincine dayalı sürdürülebilir bir çiftlik yönetimidir.
0 Yorum